Żyjemy w kraju, w którym jest wysoka tolerancja picia alkoholu, tak samo jak wysoki problem z nadmiernym jego spożyciem. Według Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) na jednego Polaka przypada rocznie średnio 11,7l czystego alkoholu. Minimum raz w miesiącu upija się 35% dorosłych. Polska zajmuje 10 miejsce, spośród 52 państw, które były analizowane w raporcie organizacji (członkowie OECD, Unii Europejskiej i kraje G20).
W dzisiejszych czasach picie alkoholu stało się powszechne i akceptowane społecznie, ale niewielu z nas zdaje sobie sprawę z jego potencjalnie negatywnych skutków dla zdrowia i jakości życia. Wiele osób uważa, że umiarkowane picie nie stanowi zagrożenia, jednak badania naukowe jednoznacznie wskazują, że nawet niewielkie ilości alkoholu regularnie spożywane mogą przyczynić się do poważnych problemów zdrowotnych. W artykule przedstawiam Wam szkodliwe skutki picia alkoholu, które warto znać i brać pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o jego spożywaniu.
Wpływ alkoholu na sen
Alkohol wpływa na sen w różny sposób w zależności od ilości spożytego alkoholu oraz indywidualnej wrażliwości danej osoby. W krótkim okresie po spożyciu alkoholu, możemy odczuwać senność i szybciej zasypiać. Jednakże, alkohol może także zakłócać cykl snu, co skutkuje jego słabszą jakością oraz częstszymi przebudzeniami w nocy.
Alkohol zmniejsza czas spoczynku REM, czyli fazy snu, w której występują najczęściej marzenia senne, a także przetwarzanie informacji i utrwalanie pamięci. W dłuższej perspektywie spożywanie alkoholu może prowadzić do zaburzeń snu, w tym bezsenności, problemów z zasypianiem, zmniejszenia ilości snu REM oraz występowania koszmarów sennych.
Ponadto, alkohol może prowadzić do zaburzeń oddychania podczas snu, takich jak chrapanie i bezdech senny, co wpływa na jakość snu oraz zdrowie ogólne organizmu. Osoby, które cierpią na zaburzenia snu, powinny zminimalizować spożywanie alkoholu lub całkowicie zrezygnować z jego spożywania.
Alkohol a nastrój i emocje
Alkohol jest substancją psychoaktywną, która wpływa na funkcjonowanie mózgu i może wpłynąć na nastrój osoby spożywającej go. Chociaż picie alkoholu może początkowo wydawać się odstresowujące, ponieważ działa uspokajająco a także jako środek znieczulający, to po pewnym czasie może prowadzić do pogorszenia nastroju i wywoływania objawów depresyjnych.
Według badań przeprowadzonych przez Narodowy Instytut Zdrowia Psychicznego (National Institute of Mental Health), alkohol może wpływać na nastrój poprzez zmiany w poziomie neuroprzekaźników w mózgu, takich jak serotonina, dopamina i noradrenalina. Te neuroprzekaźniki są zaangażowane w regulowanie nastroju, emocji i stresu. Alkohol może również wpłynąć na poziom kortyzolu, hormonu stresu, który jest związany z depresją i lękiem.
Badania wykazują, że nadużywanie alkoholu i uzależnienie od alkoholu są związane z wysokim ryzykiem zaburzeń nastroju, takich jak depresja i zaburzenia lękowe. Według jednego z badań opublikowanego w czasopiśmie „Drug and Alcohol Dependence„, osoby, które nadużywały alkoholu, były trzy razy bardziej narażone na wystąpienie depresji niż osoby, które nie spożywały alkoholu.
Ponadto, picie alkoholu może prowadzić do impulsywnego zachowania, agresji i zaburzeń nastroju, zwłaszcza u osób, które spożywają jego duże ilości. W krótkim okresie czasu picie alkoholu może wydawać się relaksujące i uspokajające, ale długoterminowe nadużywanie alkoholu może pogarszać nastrój i prowadzić do poważnych zaburzeń psychicznych.
Alkohol a pamięć
Alkohol ma negatywny wpływ na pamięć. W krótkim okresie może powodować zaburzenia pamięci operacyjnej, co oznacza trudności z zapamiętywaniem i przetwarzaniem informacji na bieżąco. W dłuższej perspektywie, picie alkoholu może prowadzić do trwałych uszkodzeń mózgu, w tym zmniejszenia objętości istoty szarej, która jest związana z funkcjami poznawczymi, takimi jak pamięć.
Badania wykazują, że nadużywanie alkoholu jest związane z ryzykiem wystąpienia zaburzeń poznawczych, takich jak zaburzenia uwagi, brak zdolności skupienia się na zadaniach, a także trudności z planowaniem i podejmowaniem decyzji. W skrajnych przypadkach, długotrwałe picie alkoholu może prowadzić do demencji alkoholowej, stanu charakteryzującego się znacznym pogorszeniem funkcji poznawczych.
Wpływ alkoholu na pamięć może być również pośredni, ponieważ alkohol może powodować inne problemy zdrowotne, takie jak choroby wątroby, które z kolei mogą prowadzić do zaburzeń poznawczych.
Alkohol a zdrowie
Picie alkoholu może negatywnie wpłynąć na zdrowie zarówno krótko-, jak i długoterminowo.
Niektóre z krótkoterminowych skutków picia alkoholu to:
– Zaburzenia koordynacji i równowagi
– Problemy z pamięcią i koncentracją
– Nudności i wymioty
– Rozszerzenie naczyń krwionośnych i zaczerwienienie skóry
– Zwiększenie ryzyka wypadków i obrażeń
Długoterminowe skutki picia alkoholu mogą obejmować:
– Uszkodzenie wątroby (w tym marskość wątroby)
– Zwiększone ryzyko chorób serca, nadciśnienia tętniczego i udaru mózgu
– Zwiększone ryzyko nowotworów
– Zaburzenia psychiczne, takie jak depresja i lęki
– Utrata pamięci i problemy z funkcjonowaniem poznawczym
Picie alkoholu może również prowadzić do uzależnienia od alkoholu, co może powodować poważne problemy zdrowotne, społeczne i emocjonalne (o uzależnieniu od alkoholu w dalszej części artykułu).
Jak rozpoznać niezdrową relację z alkoholem?
Niezdrowa relacja z alkoholem może przybierać różne formy, ale poniżej przedstawiam kilka potencjalnych objawów, na które warto zwrócić uwagę:
– Pijesz regularnie i w dużych ilościach: Niezdrowa relacja z alkoholem zwykle zaczyna się od regularnego i nadmiernej konsumpcji alkoholu. Jeśli pijesz każdego dnia lub codziennie pojawia się potrzeba sięgnięcia po alkohol, to może to być oznaką problemu.
– Nie potrafisz przestać pić: Kiedy zaczynasz pić, trudno jest Ci się zatrzymać. Może się zdarzyć, że planujesz wypić tylko jedno piwo, a kończysz na całej zgrzewce. W przypadku niezdrowej relacji z alkoholem, trudno jest kontrolować ilość wypijanego alkoholu.
– Pijesz dla odprężenia lub zapomnienia: Jeśli czujesz, że alkohol jest jedynym sposobem na poradzenie sobie ze stresem lub problemami emocjonalnymi, to może to być oznaką, że Twoja relacja z alkoholem nie jest zdrowa.
– Alkohol zaczyna wpływać na Twoje życie codzienne: Kiedy alkohol zaczyna wpływać na Twoją pracę, relacje z rodziną i przyjaciółmi, problemy zdrowotne, lub zacząłeś/aś zaniedbywać swoje obowiązki, to może to być oznaka problemów z alkoholem.
– Zaniedbujesz swoje zainteresowania: Kiedy zaczynasz tracić zainteresowania, które kiedyś były dla Ciebie ważne, na rzecz picia alkoholu, to może to być oznaką problemów z alkoholem.
Warto jednak pamiętać, że objawy te nie są jednoznaczne i w przypadku niepewności warto skonsultować się z lekarzem lub terapeutą.
Uzależnienie od alkoholu
Uzależnienie od alkoholu to poważny problem, który dotyka wielu ludzi na całym świecie. Wpływa ono na zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne jednostki, a także na życie jej rodziny i bliskich. Uzależnienie od alkoholu może być trudne do zdiagnozowania i często wymaga specjalistycznej pomocy.
Osoby uzależnione od alkoholu często mają silne pragnienie picia alkoholu i trudności w kontrolowaniu jego spożycia. Mogą też doświadczać objawów odstawienia, takich jak drżenie rąk, nudności, nadmierne pocenie się i trudności w koncentracji. Może także prowadzić do trudności w relacjach z innymi ludźmi, problemów finansowych, kłopotów z prawem i innych negatywnych konsekwencji.
Istnieje wiele czynników, które mogą przyczynić się do rozwoju uzależnienia od alkoholu, takich jak genetyka, środowisko, stres i traumy. Dlatego też leczenie uzależnienia od alkoholu często wymaga podejścia holistycznego i zintegrowanego, obejmującego terapię farmakologiczną, terapię psychologiczną i wsparcie społeczne.
Kryteria diagnostyczne uzależnienia od alkoholu według DSM-5
Jak zdiagnozować uzależnienie od alkoholu? Oczywiście należy udać się do specjalisty, ale widząc odpowiednie kryteria możesz też samodzielnie zweryfikować czy problem cię dotyczy. Według kryteriów diagnostycznych American Psychiatric Association DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) o uzależnieniu od alkoholu mówimy gdy dana osoba spełnia co najmniej dwa z poniższych kryteriów w ciągu roku:
– Tolerancja – potrzeba spożywania większej ilości alkoholu, aby uzyskać pożądany efekt lub obniżyć jego działanie.
– Odstawienie – występowanie objawów fizycznych odstawienia po zmniejszeniu lub zaprzestaniu picia alkoholu.
– Trudności w kontrolowaniu picia – niemożność ograniczenia lub kontrolowania spożycia alkoholu, pomimo chęci zmniejszenia lub zaprzestania picia.
– Silne pragnienie – intensywny i ciągły impuls do spożycia alkoholu.
– Upośledzenie społeczne i zawodowe – trudności w funkcjonowaniu społecznym i zawodowym, wynikające z nadużywania alkoholu.
– Kontynuowanie picia mimo szkodliwych skutków – pomimo doświadczania szkodliwych skutków spożywania alkoholu, osoba nadal kontynuuje picie.
– Utrata zainteresowania innymi aktywnościami – utrata zainteresowania innymi aktywnościami, które wcześniej były ważne i przyjemne dla danej osoby.
– Nadużywanie alkoholu pomimo konfliktów z bliskimi – kontynuowanie picia alkoholu, mimo występowania konfliktów z bliskimi osobami.
– Zaniedbywanie ważnych obowiązków – zaniedbywanie ważnych obowiązków, takich jak praca, szkoła, czy rodzina, z powodu picia alkoholu.
– Picie w niebezpiecznych sytuacjach – picie alkoholu w sytuacjach, które stawiają w niebezpieczeństwie zdrowie lub życie, np. prowadzenie samochodu czy obsługa maszyn.
Warto pamiętać, że uzależnienie od alkoholu to choroba, która wymaga leczenia. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie mogą pomóc w zapobieganiu negatywnym skutkom uzależnienia i poprawie jakości życia osoby uzależnionej oraz jej bliskich.
Alkoholicy wysokofunkcjonujący
W społeczeństwie coraz częściej spotykamy się z tzw. alkoholikami wysokofunkcjonującymi, co znacznie utrudnia diagnostykę a także zauważenie, że takie osoby mają faktycznie poważny problem z alkoholem. Alkoholicy wysokofunkcjonujący to osoby, które cierpią na alkoholizm, ale wciąż funkcjonują w społeczeństwie w sposób, który nie sugeruje uzależnienia od alkoholu. Takie osoby często utrzymują stabilną pracę i relacje z innymi ludźmi, a ich uzależnienie często pozostaje niewidoczne dla otoczenia. Mimo to, alkoholik wysokofunkcjonujący może doświadczać poważnych problemów zdrowotnych, emocjonalnych i społecznych związanych z nadużywaniem alkoholu. Osoby te tak samo potrzebują pomocy specjalisty, takiego jak psycholog czy terapeuta uzależnień, aby przezwyciężyć swoje uzależnienie i odzyskać kontrolę nad swoim życiem.
Źródła:
– Oscar-Berman, M., & Marinković, K. (2007). Alcohol: effects on neurobehavioral functions and the brain. Neuropsychology Review, 17(3), 239-257.
– Sullivan, E. V., & Pfefferbaum, A. (2009). Neurocircuitry in alcoholism: a substrate of disruption and repair. Psychopharmacology, 206(1), 1-19.
– Substance Abuse and Mental Health Services Administration. (2015). TIP 42: Substance Abuse Treatment for Persons with Co-Occurring Disorders. SAMHSA.
– Roehrs, T., & Roth, T. (2001). Sleep, sleepiness, and alcohol use. Alcohol Research & Health: The Journal of the National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism, 25(2), 101-109.
– National Institute of Mental Health. (2019). Alcohol and Mental Health.
– Boden, J. M., Fergusson, D. M., & Horwood, L. J. (2011). Alcohol misuse and depression. Addiction, 106(5), 906–914.
– Goodwin, R. D., & Hamilton, S. P. (2002). Lifetime comorbidity of antisocial personality disorder and anxiety disorders among adults in the community. Psychiatry Research, 109(1), 39–49.
– National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA)
– Centers for Disease Control and Prevention (CDC)
– https://www.oecd.org/health/preventing-harmful-alcohol-use-6e4b4ffb-en.htm
0 komentarzy