Mówi się, że kobiety z ADHD prowadzą „szybsze życie”. Żyjemy na „pełnych obrotach” i większość czynności wykonujemy w dużym pośpiechu. Częściej gubimy rzeczy, zapominamy o czymś, spóźniamy się i jesteśmy dość chaotyczne. Czasami budzi to w nas poczucie winy, wstyd albo spadek poczucia własnej wartości. Szczególnie jeśli otoczenie wymaga od nas żebyśmy były „idealnymi kobietami”, które wprowadzają ład i porządek.
Nauczyłyśmy się „z tym żyć”, ale napięcie, które w nas wzrasta utrudnia swobodne funkcjonowanie. Wpadamy w wir impulsywnych zachowań (np. nadmiarowe i niekontrolowane zakupy, używki, ryzykowny s3ks, objadanie się itp) a problemy z koncentracją I uwagą wpływają negatywnie na nasze życie zawodowe. To wszystko w połączeniu z wahaniami nastroju potrafi nieźle namieszać w relacjach i codziennym życiu.
Co to jest ADHD?
ADHD – zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ang. attention-deficit hyperactivity disorder) to zaburzenie neurorozwojowe, które pojawia się już w dzieciństwie.
Jeszcze nie tak dawno temu uważano, że dotyczy przede wszystkim dzieci i to głównie chłopców. Jednak dzisiaj wiemy, że ono nie mija z wiekiem, a objawy zostają także u dorosłych. Może dotyczyć zarówno mężczyzn jak i kobiety.
Z wiekiem objawy mogą zmniejszać swoją intensywność lub zmieniać swój obraz. Może to wynikać m.in. z tego, że nauczyliśmy się „jakoś sobie z nimi radzić i żyć”.
Przyczyny ADHD
Przyczyn ADHD jest wiele, nie wszystkie jeszcze znamy. Natomiast zwraca się uwagę na wysoki czynnik genetyczny (dziedziczność ok. 70-80%) oraz inne czynniki neurobiologiczne, środowiskowe i psychologiczne.
Rodzaje i objawy ADHD
Według klasyfikacji DSM-V (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) czyli klasyfikacji zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego wyróżniamy trzy typy ADHD:
- ADHD z dominacją objawów zaburzeń uwagi (Inattentive type)
- ADHD z dominacją objawów nadpobudliwości i/lub impulsywności (Hyperactive- Impulsive type)
- ADHD z dominacją objawów mieszanych (Zaburzenia uwagi, nadpobudliwości i/lub impulsywności występują równocześnie)
Żeby objawy świadczyły o ADHD to:
- Powinny utrzymywać się minimum 6 miesięcy.
- Powinny mieć bezpośredni negatywny wpływ na funkcjonowanie szkolne, zawodowe lub społeczne.
- Powinny pojawić się przed 12 rokiem życia, niezależnie od wieku w którym została postawiona diagnoza.
Uwaga! ADHD to nie choroba, tylko zaburzenie neurorozwojowe. Wynika po prostu z nieco innego ”działania mózgu”. Objawy i zachowania u każdego mogą wyglądać nieco inaczej, co często wynika ze środowiska w jakim dorastamy, wsparcia (lub jego braku) i wielu różnych czynników.
Co oznaczają te objawy?
Zaburzenia uwagi:
Znaczna trudność w utrzymaniu uwagi na zadaniach, które nie zapewniają wysokiego poziomu stymulacji lub częstych nagród, rozproszenie uwagi, problemy z organizacją.
Nadpobudliwość:
Nadmierna aktywność ruchowa, trudności z pozostawaniem w bezruchu, szczególnie w sytuacjach, które wymagają samokontroli, u dorosłych często nadpobudliwość objawia się w formie poczucia niepokoju i napięcia.
Impulsywność:
Skłonność do działania w odpowiedzi na natychmiastowe bodźce, bez namysłu lub rozważenia ryzyka i konsekwencji, np. szybka jazda samochodem, s3ks bez zabezpieczenia, kompulsywne zakupy, gwałtowne podejmowanie decyzji itp.
Objawy ADHD u dorosłych mogą być błędnie kojarzone z objawami zaburzenia osobowości borderline i choroby afektywnej dwubiegunowej. Jednak należy pamiętać, że mogą one też występować razem!
Jedna z głównych różnic między ADHD, BPD i ChAD: objawy ADHD występują już w dzieciństwie, natomiast BPD i ChAD później – zwykle w okresie wczesnej dorosłości lub nastoletnim.
ADHD u kobiet
Wiele osób otrzymuje diagnozę dopiero w wieku dorosłym, po wcześniejszym leczeniu m.in. depresji, zaburzeń lękowych, zaburzeń odżywiania się, uzależnień behawioralnych i od substancji psychoaktywnych, zaburzeń osobowości, choroby afektywnej dwubiegunowej, zaburzeń psychosomatycznych, zaburzeń zachowania, zaburzeń obsesyjno – kompulsyjnych i wielu innych.
Większość z nas od dziecka czuła się „inna”, „niedopasowana”, „z innej planety”. Często czułyśmy się gorsze, głupsze, mniej wartościowe. Przystosowywałyśmy się do otoczenia, maskując w ten sposób swoje objawy i trudności. Często z tego powodu czułyśmy się bardzo samotne i niezrozumiane.
Na szczęście teraz możemy to zmienić i poprawić komfort naszego życia!
Leczenie ADHD
ADHD to zaburzenie neurorozwojowe dlatego zostaje z nami na zawsze, ale leczenie może łagodzić objawy i poprawić jakość naszego życia!
Podstawą leczenia jest:
- psychoedukacja,
- psychoterapia,
- zmiana stylu życia (o tym więcej wkrótce),
- inne terapie w zależności od potrzeb i zaburzeń współwystępujących, np. terapia SI (integracja sensoryczna), trening umiejętności społecznych, techniki pracy z ciałem itp.),
- farmakoterapia (leki stymulujące i niestymulujące. Będzie o tym osobny wpis).
Dodatkowo, w zależności od współwystępujących zaburzeń psychicznych wprowadza się leczenie farmakologiczne np. lekami przeciwdepresyjnymi, przeciwlękowymi, stabilizatorami nastroju itp.
Osoby z ADHD mogą zmagać się również z różnymi zaburzeniami i chorobami somatycznymi, co też zmienia postępowanie lecznicze. Terapia jest mocno zindywidualizowana, bo każdy z nas może inaczej funkcjonować, mieć inne objawy, trudności i umiejętności.
Wkrótce kolejne posty na ten temat 🙂
A jeszcze więcej przeczytasz w mojej najnowszej książce:
Link do zakupu: KLIK
Źródło:
- Faraone, S., Banaschewski, T., Coghill, D., et al. (2021). The World Federation of ADHD International Consensus Statement: 208 Evidence-based conclusions about the disorder. Neuroscience & Biobehavioral Reviews.
- Mourek, J., Pokorný, J. (2022). ADHD – What Is the Meaning of Sex-dependent Incidence Differences? Prague Medical Report, 123(4), 215-224.
- Agnew-Blais, J. C., Polanczyk, G., Danese, A., Wertz, J., Moffitt, T. E., & Arseneault, L. „Persistence, Remission and Emergence of ADHD in Young Adulthood: Results from a Longitudinal, Prospective Population-Based Cohort” JAMA Psychiatry. 2016 July 01; 73(7): 713–720.
- Milioni, A.L.V., Chaim, T.M., Cavallet, M., de Oliveira, N.M., Annes, M., Dos Santos, B., Louzã, M., da Silva, M.A., Miguel, C.S., Serpa, M.H., Zanetti, M.V., Busatto, G., Cunha, P.J. (2017). High IQ May „Mask” the Diagnosis of ADHD by Compensating for Deficits in Executive Functions in Treatment-Naïve Adults With ADHD. Journal of Attention Disorders, 21(6), 455-464.
- American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition, DSM-V.
- International Classification of Diseases ICD-10, ICD-11, WHO
0 komentarzy