Pewnie spotkaliście się z określeniem hiperfocus w kontekście ADHD (rzadziej w spektrum autyzmu). Ale co to jest? I czy jest zdrowe? Ma więcej wad czy zalet?

Hiperfocus w ADHD

Hiperfocus charakteryzuje się głęboką hiperkoncentracją na określonym temacie, zadaniu czy myśli. Często jest to pozytywne zjawisko, ale niesie ze sobą też ryzyko poważnych szkód.

Hiperfocus – wady

Osoby będące w fazie hiperfocusu, są tak głęboko skoncentrowane na zadaniu, że nie zwracają uwagi na nic innego. Nie realizują ważnych i pilnych zadań, zapominają nawet o podstawowych czynnościach jak posiłki, sen czy higiena. Zaniedbują w tym czasie relacje społeczne oraz wszelkie obowiązki domowe czy zawodowe.

Hiperfocus – korzyści

Oczywiście nie za każdym razem musi być niezdrowo. Są jeszcze dobre jego strony. Jeśli hiperfocus dotyczy jakiegoś ważnego projektu czy nauki do egzaminu, jest to pozytywne zjawisko i może przyczynić się do sukcesu.

Hiperfocus w spektrum autyzmu

Nadmierne skupienie, nazywane hiperfocusem kojarzone jest przede wszystkim z ADHD i podkreśla się je jako jedną z głównych cech tego zaburzenia. Jest to błędne przekonanie, ponieważ hiperfocus może występować również u osób ze spektrum autyzmu i nie tylko.

Hiperfiksacja

Hiperfocus mylony jest czasami z tzw. „hiperfiksacją” lub stosowane jest zamiennie, co również stanowi błąd. Są między nimi różnice.

Hiperfiksacja Jest to fiksacja na danym przedmiocie, czynności, osobie lub myśli, w nadmiernej, wręcz ekstremalnej skali. Pojawia się często u osób z zaburzeniami lękowymi, zaburzeniami kompulsyjno-obsesyjnymi, depresją i w spektrum autyzmu.

Hiperfiksacją może być np. obsesja na punkcie jakiegoś artysty. Taka osoba potrafi latami podążać za trasą koncertową ulubionego muzyka, zbierać o nim wszystkie informacje, śledzić jego media społecznościowe, doszukiwać się różnych powiązań z innymi osobami a nawet go śledzić i próbować poznać albo się z nim kontaktować.

Różnica między hiperfocusem a hiperfiksacją

Hiperfiksacja trwa dłuższy czas. Może trwać nawet latami. Hiperfocus zmienia się wraz z końcem wykonywania zadania. Zarówno hiperfiksacja jak i hiperfocus mogą pojawiać się u osób w spektrum autyzmu jak i u osób z ADHD.

Zarówno hiperfiksacja jak i hiperfocus mogą pojawiać się zarówno u osób w spektrum autyzmu jak i u osób z ADHD.

Hiperfocus – moje objawy ADHD i ASD

Na przykład pisząc książki, jestem często w  hiperfocusowym stanie. Zaletą jest to, że powstają szybko (czasami naprawdę bardzo szybko…) dobre, dokładne i fajne książki 🙂

Wadą jest to, że w okresie ich tworzenia, nie realizuję wielu innych spraw zawodowych. Przekładam lub odwołuje spotkania, nie sprzątam za często, nie gotuję, a gdy muszę się oderwać od pisania, żeby zająć się innymi obowiązkami, dopada mnie ogromna frustracja i czuję narastające napięcie.

Głowa ucieka tylko w kierunku tematów z książki, w telefonie przyklejonym do ręki sporządzam kolejne notatki, zapisuje hasła, cytaty, przemyślenia i przeglądam kolejne publikacje naukowe. Na pubmedzie potrafię spędzać długie godziny zapominając o zjedzeniu obiadu, położeniu się spać, a do toalety idę kiedy pęcherz już błaga o litość.