Strona główna $ ADHD i ASD $ Zaburzenia snu w ADHD i autyzmie

Dominika Musiałowska

27 sierpnia 2023

Zaburzenia snu w ADHD i autyzmie

ADHD i ASD, Psychologia | 0 komentarzy

Kolorowych snów! O ile się wyśpisz…

Osoby z ADHD i spektrum autyzmu częściej doświadczają zaburzeń snu i trudności z efektywnym snem. Szacuje się, że zaburzenia snu dotyczą ponad 80% dzieci i dorosłych osób z ADHD, 60-80% dzieci w spektrum autyzmu.

Najczęstsze problemy ze snem w ADHD i ASD:

  • Przewlekła bezsenność
  • Trudności w zasypianiu
  • Nadmierna senność w ciągu dnia
  • Trudności z zasypianiem we własnym łóżku (szczególnie w przypadku dzieci, które nie są w stanie spać same. Natomiast wśród dorosłych problemy są widoczne np. gdy partner lub partnerka wyjadą trzeba spać samemu).
  • Parasomnie (czyli mimowolne ruchy i zachowania pojawiające się podczas snu). Np. somnambulizm (lunatykowanie), bruksizm (nawykowe i nieświadome zaciskanie zębów i zgrzytanie nimi) koszmary senne.
  • Wybudzanie się w nocy
  • Lęki nocne, koszmary senne
  • Nieefektywny sen

Melatonina i rytm okołodobowy

Zaburzenia snu w ADHD i spektrum autyzmu nie są przypadkiem. Poza wrażliwym i nieprawidłowo działającym układem nerwowym i wieloma innymi czynnikami, które mogą na to wpływać, zauważono, że rytm okołodobowy i związane z nim wydzielanie melatoniny, jest wyraźnie zaburzone.

Szczególnie u osób z ADHD zauważono inne preferencje co do godzin snu. Częściej wolimy chodzić spać później (między 24.00 a 3.00 w nocy) i później się budzić. Nawet w godzinach 11.00-13.00.

Zespół opóźnionej fazy snu (delayed sleep phase syndrom)

Zauważa się, że wydzielanie melatoniny jest u nas przesunięte o kilka godzin (około 2 godziny) w porównaniu do osób z typowym rytmem okołodobowym. Dlatego rano potrzebujemy więcej czasu na rozruch i mamy problemy z budzeniem się. Możemy mieć także ochotę na śniadanie w późniejszych godzinach. Wynika to z tego, że melatonina blokuje apetyt w czasie snu. Więc skoro rano jeszcze jej poziom jest adekwatny do poziomu snu w nocy, to nic dziwnego, że możemy nie mieć apetytu.

Dopamina

Zaburzony rytm okołodobowy i wydzielanie melatoniny, jest też powiązany z dopaminą. Mimo, że wcześniej uważano, że dopamina nie ma żadnego wpływu na rytm okołodobowy, to okazuje się, że pewne receptory dopaminowe wpływają na regulacje cyklu snu i czuwania. Zatem jeśli dochodzi do rozregulowania działania dopaminy, to również może przyczyniać się do zaburzeń snu.

Leczenie zaburzeń snu

  • Terapia poznawczo- behawioralna
  • Prawidlowa higiena snu i zmiana stylu życia
  • W razie konieczności leczenie farmakologiczne
  • Suplementacja melatoniną i inne

Melatonina

Melatonina jest suplementem bezpiecznym, nawet dla dzieci i młodzieży. Nie powoduje uzależnienia i poprawia jakość snu u ponad 90% osób z ADHD. Suplementacja melatoniną wpływa również korzystnie na poprawę nastroju i zachowania w ciągu dnia. Sprawdzono również czy jest bezpieczna przy długotrwałym stosowaniu.

Okazuje się, że u dzieci w spektrum autyzmu i ADHD wykazała nie tylko duże korzyści z suplementacji, ale także jest bezpieczna w długotrwałym stosowaniu. Pamiętaj, żeby każdą suplementację konsultować ze swoim lekarzem.

Źródło:

  1. Avidan, A. Y., & Zee, P. C. (2007). Podręcznik medycyny snu. Medipage, Warszawa.
  2. Baglioni, C., Nanovska, S., Regen, W., Spiegelhalder, K., Feige, B., Nissen, C.,  Reynolds, C. F. III, Riemann, D. (2016). Sleep and mental disorders: A meta-analysis of polysomnographic research. Psychological Bulletin, 142(9), 969-990. 
  3. Baird, G. (2013). Classification of diseases and the neurodevelopmental disorders: the challenge for DSM-5 and ICD-11. Dev Med Child Neurol, 55(3), 200-201.
  4. Dzirasa, K., Ribeiro, S., Costa, R., Santos, L. M., Lin, S. C., Grosmark, A., … & Nicolelis, M. A. (2006). Dopaminergic control of sleep-wake states. Journal of Neuroscience, 26(41), 10577-10589.
  5. Hoebert, M., Van Der Heijden, K.B., Van Geijlswijk, I.M., Smits, M.G. (2009). Long-term follow-up of melatonin treatment in children with ADHD and chronic sleep onset insomnia. Journal of Pineal Research, 47(1), 1-7.
  6. Malow, B.A., Findling, R.L., Schroder, C.M., Nir, T., Zisapel, N., Gringras, P. (2021). Sleep, growth, and puberty after 2 years of prolonged-release melatonin in children with autism spectrum disorder. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 60(2), 252-261.
  7. Pałka-Szafraniec, K., Gmitrowicz, A., Makowska, I. (2018). Zaburzenia snu w autyzmie. Psychiatr Psychol Klin, 18(4), 413-417.

0 komentarzy

Wyślij komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *